Her anne ve baba çocuğun başarılı olmasını isteyebilir. Mutlu ve kendisine güvenen bir çocuk yetiştirebilen aileler, başarılıdır. Ancak ailelerin kendine güvenen bir çocuk yetiştirme konusunda yeteri kadar bilgi edindikleri söylenilemez. Çocuk yetiştirme süreci, alışılagelen bilgilerden ve alışkanlıklardan oluşuyor. Bu da, bazı çocukların başarısız olmasına neden olabiliyor. Halbuki çocuğun yetiştirilme tarzı başarısı için önem ifade eden bir husustur. Aşırı baskıcı olmak veya tam tersi bir şekilde hareket etmek çocuk üzerinde olumsuz etki gösteriyor.
Anne ve babaların çocukları üzerinden etkisi oldukça fazladır. Çocuğun başkalarıyla karşılaştırılması, sürekli aşağılanması, değersizleştirilmesi çocuk üzerinden yıkıcı etkilere neden olabilir. Sevginin koşullu olarak gösterilmesi de zararlıdır. Tabi ki hiçbir anne veya baba çocuğunu koşullu sevmez. Ancak hal ve tavırlardan çocuğun farklı şeyler hissetmesi mümkündür. Bir annenin, dersini çalışmazsan sınıfta kalırsın, çok kızarım gibi laflar söylemesi doğru değildir. Çocuk, ancak başarılı biri olduğunda değerli olabileceği kanaatine sahip olabilir.
Çocuk Yetiştirirken Neye Dikkat Etmelisiniz?
Çocuk yetiştirme konusu oldukça hassastır. Bu hususta dikkatli davranmak gerekiyor. Öncelikli hedefin, çocuğa özgüven kazandırmak olduğunu unutmayın. Kendisine güvenen çocuk, mutlu ve başarılı olabilir. Bunu başarmanı ise, yolları vardır.
- Güven sağlayan anne ve baba olmaya önem verin.
Çocuğun anne ve babasına güven içerisinde büyümesi gerekiyor. Bunu sağlayacak olan ise, anne ve babanın kendisidir. Çocuğu ailenin ferdi gibi görmek ve ona değer vermek lazımdır. Evden bir yere gidildiği zaman söylenmelidir. Net olunması, gerektiğin hayır denmesi veya çocuktan özür dilenmek gerekiyor. Aşırı şekilde otoriter olmak veya tersi hareket etmek çocuğun kendi başına hareket etmesine veya aşırı bağımlı hale gelmesine neden olabilir. Dengeyi hiçbir zaman aşmamak önemlidir.
- Değer verdiğinizi hissettirin.
Her anne ve baba çocuğuna değer verir. Ancak bunun çocuk tarafından anlaşılması o kadar da kolay değildir. Çünkü çocuk her zaman değerli olduğunu hissetmek isteyebilir. Anne veya baba ise, çocuğuyla her zaman ilgilenebilecek şartlara sahip değildir. Sadece çocuğuna bakmakla ilgilenir. Ancak onu görmek daha önemlidir. Çocuk, yaramazlık yaparak kendisiyle ilgilenecek bir anne ve baba arayışı içerisindedir. Bu duruma rağmen çocukla ilgilenilmediğinde değersizlik duygusu hakim olabilir.
- Çocuğunuzla birlikte olun.
Aynı evin içerisinde kalmak veya çocuğunuzun bir şeye ihtiyacı olduğunda karşılamak, onla beraber olmak değildir. Yetişkinlerin sosyal aktivitelerden aldıkları zevk, onları mutlu ve değerli hissettirir. Bu nedenle, kendilerini iyi hissettikleri ve değerli gördükleri arkadaşlarıyla beraber vakit geçirmekten hoşlanırlar. Bu vakit içerisinde nerede olunduğunun ve ne yapıldığının önemi kalmaz. Birliktelik, insanı mutlu etmeye yetebilir.
Anne ve çocuk arasındaki iletişim de bunun gibidir. Anne, çocuğunun herhangi bir ihtiyacını karşılarken, çocuğa değil, ilgili ihtiyacın giderilmesine odaklanır. Çocuk ise, annesinin yanında olmasından hoşlanır ve onun dikkatini çekecek hareketler yapabilir. Böyle durumlarda, çocukla birlikte olmanın keyfini çıkarmak gerekiyor. İkinci bir işe odaklanmak yerine, çocuğun keyifli anına odaklanılmalı ve onla iletişim halinde kalınmalıdır.
- Çocuğunuzun kişiliğine zarar verici söz ve davranışlarda bulunmayın.
İstemeden de olsa veya farkına varmadan da olsa, çocuğun kişiliğine yapılan saldırılar her aile içerisinde gerçekleşir. Çocuk yetiştirme konusunda bilinçsiz ailelerde kişiliğe yönelik saldırılar daha fazladır. Bu da, çocuğun aşırı çekingen birisi olmasına veya kendi kendisini yönetecek vasıftan yoksun kalmasına neden olabiliyor. Özgüvenin önündeki en büyük engellerden birisi, anne ve baba tarafından çocuğun becerisiz olduğunun dile getirilmesidir.
Anne ve babanın çocuğun herhangi bir hatasında veya kusurunda onu rencide edici sözler sarf etmesi doğru olmaz. Ya da, annesinin kucağına çıkmak isteyen çocuğa karşı “bebek gibi davranma” veya “adam gibi otur” gibi cümleler kişiliği olumsuz etkileyebiliyor. Elbette çocuklara disiplin verilmelidir. Terbiye edilmelidir; ancak bu doğru bir metotla yapılması lazımdır. Doğru yaklaşımlar kullanılmadan konulan kurallar çocuğun kişiliğine zarar verici olabilir.
- Övün ama yanlış şekilde övmeyin.
Herkes övülmek ister. Çünkü övgü, varlığın ispatıdır. Sevgi ve övgü arasında ilişki kurmak ise doğru değildir. Çocuk, övüldüğü için sevildiğini zannedebilir. Bu nedenle, övgüye neden olacak işlerden ibaret olduğunu sanabilir. Yerilmek, eleştirilmek, başarısız olmak ise, ruhsal birtakım problemlere yol açabilir. Başarısız olduğunda övülmeyeceğini, dolayısıyla artık sevilmediğini düşünebilir. Çocukların kavramlarla olan ilişkisini doğru kurması anne ve babasının elindedir.
Bir çocuğun başarılı karne getirmesi halinde övülmesi doğrudur. “Karnen mükemmel, sen iyi bir çocuksun” demek yerine; “Okul dönemi boyunca azimle çalıştın. Senin başarabileceğini biliyordum” demek daha doğru bir yaklaşımdır. Birincisinde doğrudan çocuk övülür, diğerinde ise, okul dönemindeki davranışı takdir ediliyor. İyi bir karakterin gelişmesi için çocuğun davranışlarının övülmesi gerekiyor.
- Çocuğunuza karşı saygılı davranın.
Sosyal bir bireyde en değerli davranış biçimi, saygıdır. Çocuklar anne ve babasını taklit etme eğilimi içerisindedir. Bu nedenle, annelerinin babalarına veya babalarının annelerine karşı davranışlarına odaklanırlar. Burada bir saygı sezemedikleri zaman, anne ve babalarına karşı da saygısızlık yapabilirler. Eşlerin birbirine karşı saygılı olmaması ama buna rağmen çocuklarından saygı beklemeleri tezat bir tutumdur.
Aynı şekilde, anne ve babanın da çocuğuna saygı göstermesi lazımdır. Ona kötü söz söyleyen, teşekkür etmeyen, gerektiği zaman özür dilemeyen anne ve baba, saygının önemini çocuğuna asla veremez.
- Çocuğunuzun güçlü yanlarına odaklanın.
Hiç kimse mükemmel değildir. Çocuklarınızda öyle… Ama her anne ve baba mükemmel bir çocuğunun olmasını bekler. Mükemmel olmayan hiç kimseden mükemmel bir çocuk yetişmez. Bazı anne ve babalar, diğer ebeveynlerle yarış içerisindedir. Çocuğunu, diğer ebeveynin çocuğundan daha iyi olması için yetiştirir. Bu ise, birçok yanlışa sebebiyet verebilir. Çocuğunun yanlışlarına odaklanır, onları düzeltmeye çalışır ve hata yapabilir.
Önemli olan ise, çocuğun güçlü yanlarına odaklanmaktır. Bunun için de, başkasının çocuklarını değil, kendi çocuğunuzu gözlemelisiniz. Takip etmelisiniz, ilgi alanlarını belirlemelisiniz ve güçlü olduğu alanlarda onu desteklemelisiniz. Yanlışlarını ise, zamanla düzeltebileceğini ona anlatmalısınız. Bunu yaparken baskıcı değil, esnek olmalısınız.
Sonuç olarak şunu ifade edebiliriz: Çocukların kendilerine güvenmeleri çok önemlidir. Bu güveni ise, aile içerisinde alabilirler. Sürekli horlanan, kişiliğine saldırılan, sorumluluk verilmeyen, yanlışlarından dolayı azarlanan çocuklar şiddete meyilli olabilir. Ya da, içine kapanabilir. Çocuğun kendisine olan güvenini sağlaması için anne ve babanın destekleyici olması lazımdır. Çocuğun yanlışlarına değil, güçlü yönlerine odaklanılmalıdır. Çocukların oyun ablaları sayesinde daha iyi yetişebildiklerini ifade edebiliriz. Oyun ablalarının çocuklar için avantajını okumak için tıklayın!